W Krakowie o bohaterze łańcuckiej AK

W dniach 27-28 października zorganizowana została w Krakowie konferencja naukowa nawiązująca tematycznie do tej rocznicy. Konferencja powiązana została z jubileuszem 70-lecia prof. Grzegorza Mazura - wybitnego znawcy polskiego podziemia - wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego, posiadającego powiązania rodzinne z Łańcutem. Według organizatorów krakowska konferencja to największe wydarzenie upamiętniające rocznicę przekształcenia ZWZ w AK zorganizowane w tym roku w Polsce.

W konferencji wzięli udział najwybitniejsi badacze dziejów Polskiego Państwa Podziemnego w Polsce - reprezentujący renomowane ośrodki naukowe. Pierwszego dnia konferencji zrealizowanej w auli Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ wygłoszonych zostało kilkanaście referatów. Wśród nich znalazło się wystąpienie dra Andrzeja Borcza, który zaprezentował postać jednego z wybitnych żołnierzy łańcuckiego obwodu ZWZ-AK. Referat zatytułowany został następująco: "Pamięć autobiograficzna jako źródło historyczne przydatne do badań dziejów Armii Krajowej - na przykładzie wspomnień ppor. Józefa Blajera ps. "Bej"". Wykład łączący elementy autobiograficzne bohatera, aspekty metodologiczne, psychologiczne i militarne spotkał się z uznaniem uczestników konferencji i wywołał ożywioną dyskusję.

Drugi dzień konferencji odbywa się w gmachu Muzeum Armii Krajowej w Krakowie.

Poniżej przedstawiamy życiorys bohatera łańcuckiej konspiracji wojskowej w ujęciu autora referatu:

Józef Blajer urodził się 16 marca 1920 roku w Wysokiej. Był uczniem Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Henryka Sienkiewicza w Łańcucie, ukończył kurs Przysposobienia Wojskowego. Od początku okupacji niemieckiej angażował się z poszukiwanie broni i wyposażenia wojskowego. W czerwcu 1940 roku został zaprzysiężony do Związku Walki Zbrojnej. W 1942 roku ukończył konspiracyjny kurs podchorążych rezerwy piechoty. Od 1941 roku był pierwszym dowódcą plutonu Wysoka należącego do Obwodu Łańcut Związku Walki Zbrojnej, a następnie Obwodu Łańcut Armii Krajowej. Następnie Józef Blajer był dowódcą drużyny dywersyjnej Kedywu i uczestnikiem większości akcji dywersyjnych przeprowadzonych z udziałem łańcuckich oddziałów AK. Od jesieni 1943 roku był oficerem broni oddziału dywersyjnego "Prokop", a następnie od wiosny 1944 roku pełnił funkcję oficera broni oddziału partyzanckiego "Prokop". Podczas akcji "Burza" w lipcu 1944 roku był dowódcą drużyny i dowodził w Wysokiej atakiem na wycofujący się oddział niemiecki.

Awansowany do stopnia podporucznika rozkazem z 11 listopada 1944 roku i odznaczony Krzyżem Walecznych. Pod koniec sierpnia 1944 roku został aresztowany przez milicję w Łańcucie, przesłuchiwany przez NKWD, więziony w Łańcucie i na zamku w Rzeszowie. Na początku listopada 1944 roku przeniesiony do obozu w Bakończycach, następnie internowany w łagrach Jegolsk - Borowicze na terenie ZSRR. W marcu 1946 roku powrócił do Wysokiej i wkrótce zaangażował się w działalność Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. 30 czerwca 1949 roku został aresztowany przez UB i był więziony w Łańcucie i na zamku w Rzeszowie. 9 listopada 1949 roku skazany wyrokiem Rejonowego Sądu Wojskowego w Rzeszowie na karę 6 lat więzienia. Od marca 1950 roku był przetrzymywany w Przemyślu, od sierpnia tego roku we Wronkach, a od października w obozie pracy w Potulicach. We wrześniu 1951 roku przeniesiony do obozu pracy w Rusku, w kopalni gliny ogniotrwałej. Zwolniony w lipcu 1953 roku..

W latach 1953−1955 Józef Blajer mieszkał i pracował w Krakowie, a od 1955 roku w Rzeszowie.. Pracował najpierw w Łańcuckiej Fabryce Śrub, a od początku lat sześćdziesiątych w Wojewódzkim Zrzeszeniu Przedsiębiorstw Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. W 1980 roku przeszedł na wcześniejszą emeryturę. Zmarł 18 grudnia 2003 roku w Rzeszowie.