"Ulmowie. Błogosławiona rodzina" już w kinach

Gdy w 2004 roku twórca filmu rozpoczynał zdjęcia, wiedza o histori i rodziny Ulmów nie była rozpowszechniona. Reżyser, Dariusz Walusiak, przez lata zbierał materiały, rejestrował relacje świadków pamiętających rodzinę Józefa i Wiktorii, odkrywał nowe elementy historii, badał motywacje i uczucia bohaterskiej rodziny oraz dzieje wykonawców zbrodni. Pierwszym nagranym rozmówcą, przed prawie 20 laty, był brat Józefa Ulmy. I on , i wielu innych świadków, których relacje udało się zarejestrować na potrzeby filmu , dziś już nie żyje.

-W 2004 roku, gdy zaczynałem nagrywać pierwsze materiały, z których powstał film, o rodzinie Ulmów wiedziałem niewiele. Dziś wiem, że Markowa jest wsią - wizytówk ą wsi polskich okresu okupacji i , że obok Ulmów, wielu innych mieszkańców pomagało przetrwać holokaust Żydom ukrywając ich . Dzięki mieszkańcom Markowej 21 ukrywanych Żydów przetrwało wojnę i to pomimo tragedii, jaka spotkała rodzinę Ulmów. Twierdz ę , ż e podobna sytuacja była wielu polskich wsiach, tylko nikt tego nie dokumentował - podkreśla reżyser filmu, historyk Dariusz Walusiak - Tu się tak ułożyło i widzę w tym Palec Boży - a przecież stoimy u progu beatyfikacji - że Józef Ulma był człowiekiem wielu talentów i dokumentował życie swojej rodziny. Wykonał niesamowitą robotę ukazując na zdjęciach życie swoje i swoich bliskich. Ta zbrodnia dzięki jego zdjęciom ma swoją twarz. To jest twarz dzieci i rodziców rodziny Ulmów - mówił Dariusz Walusiak

Po projekcji filmu ks. dr Witold Burda postulator procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego Rodziny Ulmów z Markowej wziął udział w dyskusji, obok reżysera Dariusza Walusia i dra hab. prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego Elżbiety Rączy. Prowadzący rozmowę Adam Głaczyński z "Polskiego Radia RZESZÓW" zachęcił do zadawania pytań obecnych na sali widzów. Z wypowiedzi publiczności wynikało, że ten film dokumentalny został dobrze przyjęty, ale istnieje też społeczne zapotrzebowanie na produkcję filmu fabularnego. Taki obraz zostanie też wyprodukowany, ale po 10 września 2023 r., to jest po dacie beatyfikacji Rodziny Ulmów z Markowej. Od piątku 25 sierpnia br. w kinach w całej Polsce będzie można zobaczyć film "Ulmowie. Błogosławiona rodzina", który to dokument został wyprodukowany przez "Rafael Film". Warto podkreślić, że pierwsze relacje do filmu dokumentalnego zostały zarejestrowane w 2004 r. Jednym z pierwszych świadków bardzo dobrze pamiętającym tę zbrodnię dokonaną przez niemieckich żandarmów był brat Józefa Ulmy, zamordowanego wraz z rodziną 24 marca 1944 r. Niestety wraz z upływem lat odchodzą kolejni bohaterowie wojennych wypadków, a zarejestrowane przed laty wypowiedzi zyskują walor historycznych dokumentów.

-Tak naprawdę nie jesteśmy i nie będziemy w stanie poda ć prawdziwej i pełnej skali pomocy, jak iej Polacy w czasie wojny udzielili Żydom. Po wojnie Polacy, ci którzy przeżyli - nie mówili o tym, z wielu różnych powodów. Nie mówili o tym też Żydzi, którzy po tym, jak str a cili całe rodziny w holokauście , nie chcieli wracać do tych dramatów. Pewne jest, że na koniec 2022 roku mamy 335 Polaków uhonorowanych medalami Sprawiedliwie wśród narodów świata przez instytut w Jerozolimie. W tym roku czekają już na Polaków kolejne tytuły. To z pewnością nie oddaje skali pomocy. Honorowani są tylko l u dzie dorośli, którzy byli w pełni świadomi swych czynów. Nie honoruje się na przykład dzieci, które także pomagały - chociażby nosząc ukrywającym się jedzenie. Za to także groziła śmierć. Obok pomocy stałej, ukrywania kogoś, była także pomoc doraźna, podarowanie jedzenia, ubrań. I to także nie jest wliczane doi skali pomocy. Cały czas otrzymujemy informacje o ludziach, którzy pomagali, ale czas zrobił swoje i niektóre są już niemożliwe do zweryfikowania. A jako naukowcy musimy posługiwać się danymi, które są w pełni potwierdzone - mówiła w trakcie dyskusji po filmie dr hab. Elżbieta Rączy.

W wieczornym pokazie filmu uczestniczyli m.in.: Piotr Pilch Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego, Adam Krzysztoń Starosta Łańcucki, Rafał Kumek Burmistrz Miasta Łańcuta, Mirosław Mac Wójt Gminy Markowa i liczna grupa samorządowców z terenu powiatu łańcuckiego, zwłaszcza mieszkańców Markowej. W wydarzeniu uczestniczył ks. abp. Adam Szal Metropolita Przemyski i wiele osób duchownych, zaproszonych gości z Polski. W holu MDK w Łańcucie przez najbliższe tygodnie można oglądać wystawę pt.: "Samarytanie z Markowej" opracowaną w języku polskim i angielskim na 21 planszach z logiem Komitetu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Obchodów Beatyfikacji Rodziny Ulmów. Wystawa powstała w marcu 2016 r. w związku z otwarciem Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej. Jej autorem jest dr Mateusz Szpytma Zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Popularyzowaniem jej w wielu wersjach językowych zawdzięcza Oddziałowi Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie oraz Urzędowi Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego. Więcej informacji na www.ulmowie.pl.