Wyróżnienie dla "Chaty Jana Raka"

W 2022 roku do konkursu "Zabytek Zadbany" zgłoszonych zostało 100 obiektów. Ponieważ 12 wniosków nie spełniło wymogów formalnych, do oceny jury przedstawiono 88 wniosków formalnych z 16 województw, spośród których wyłoniono laureatów nagród i wyróżnień w sześciu kategoriach.

Kategoria: Właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem

Laureatami kategorii specjalnej dla właściwego użytkowania i stałej opieki nad zabytkiem zostali ex aequo: Zamek Książ w Wałbrzychu i kamienica przy Al. Kościuszki 14 w Częstochowie.

Kategoria: Utrwalenia wartości zabytkowej obiektu

Laureat: Gmina Złoty Stok za prace przy mauzoleum rodu Guttlerów w Złotym Stoku.

Wyróżnienia:

-ratusz w Brzegu (woj. opolskie, właściciel: Gmina Brzeg),

-kościół rektorski Świętego Jana Chrzciciela w Gnieźnie (woj. wielkopolskie, właściciel: Rektorat Kościoła Świętego Jana Chrzciciela w Gnieźnie),

-budynek ptaszarni, altana nad stawem, mur ogrodzeniowy - zespół obiektów ogrodu zoologicznego we Wrocławiu (woj. dolnośląskie, właściciel: ZOO Wrocław Sp. z o.o.).

Kategoria: Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu

Laureat: Gmina Tarnów za prace przy Cmentarzu z okresu pierwszej wojny światowej w Błoniu

Wyróżnienia:

wieża widokowa wraz z otoczeniem w Cedyni (woj. zachodniopomorskie, właściciel: Gmina Cedynia),

lapidarium na dawnym cmentarzu ewangelickim w Dołujach (woj. zachodniopomorskie, właściciel: Gmina Dobra),

fort pancerny nr 52 a "Łapianka" w Krakowie (woj. małopolskie, zarządca: Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie).

Kategoria: Adaptacja obiektów zabytkowych

Laureat: Spółka Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna za prace przy kamienicy przy ul. Rycerskiej 10 w Gdańsku

Wyróżnienia:

-dom Wiedemanna w Pruszczu Gdańskim (woj. pomorskie, właściciel: Gmina Miejska Pruszcz Gdański),

-synagoga w Sompolnie (woj. wielkopolskie, właściciel: Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Sompolnie),

-siedziba Państwowej Szkoły Muzycznej w Żaganiu (woj. lubuskie, zarządca: Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Żaganiu).

Kategoria: Architektura i budownictwo drewniane

Laureat: Gmina miasta Pyzdry za prace przy domu podcieniowym w Pyzdrach

Wyróżnienia:

-cerkiew greckokatolicka Świętych Kasmy i Damiana w Bartnem (woj. małopolskie, zarządca: Muzeum Dworów Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach),

-chata Jana Raka w Husowie (woj. podkarpackie, właściciel: Gmina Markowa),

-kościół parafialny Oczyszczenia NMP w Starymgrodzie (woj. wielkopolskie, właściciel: Parafia Rzymskokatolicka Oczyszczenia NMP w Starymgrodzie).

Kategoria: Zabytki techniki

Laureat: Spółka Stocznia Cesarska Development za prace przy dawnej remizie Stoczni Gdańskiej w Gdańsku

Wyróżnienia:

-dworzec kolejowy w Białymstoku (woj. podlaskie, właściciel: Polskie Koleje Państwowe S.A.),

-Muzeum Hutnictwa w Chorzowie (woj. śląskie, właściciel: Miasto Chorzów),

-budynek A - Biała Fabryka w Łodzi (woj. łódzkie, właściciel: Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi).Laureaci konkursu otrzymali tablice "Zabytku Zadbanego" do oznakowania obiektów, a wyróżnieni - dyplom. Ponadto nagrodzone zabytki będą prezentowane w wydawnictwach Narodowego Instytutu Dziedzictwa przekazywanych właścicielom zabytków i przedstawicielom ogólnopolskiego środowiska konserwatorskiego.

Zabytek zadbany - konkurs z wieloletnią tradycją

Konkurs "Zabytek zadbany" jest organizowany od 1975 roku. Jego celem jest promocja odpowiedniej opieki nad zabytkami poprzez wzorowo prowadzone prace budowlane, konserwatorskie, rewaloryzacyjne i adaptacyjne, a także systematyczne działania na rzecz właściwego utrzymania zabytków zgodnie z najwyższymi standardami badawczymi i wykonawczymi. W imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadzór nad konkursem sprawuje Generalny Konserwator Zabytków. Procedurę konkursową prowadzi Narodowy Instytut Dziedzictwa.

________________________

Chata Jana Raka - Zabytek wybudowano ok 1720 r. Jest to przykład typowego, tradycyjnego budownictwa okolicy Markowej. Dom wybudowany w konstrukcji zrębowej, z wtórnie wprowadzonym tzw. owiązem, charakterystycznym dla tych okolic, zachował się jako jeden z nielicznych w miejscowości i stanowi cenny przykład ginącej architektury ludowej. Właścicielem był znany w regionie poeta - Jan Rak.